De fysieke omgeving brengt mensen in een bepaalde gemoedssfeer en voegt als zodanig belevingswaarde toe. Ze heeft dus invloed op hoe wij ons voelen én hoe wij ons gedragen. Bij kinderen en jongeren is die belevingswaarde nog oorspronkelijk en niet vanzelfsprekend. Zij laten zich nog elk moment verrassen door omgevingsfactoren en zintuiglijke waarnemingen. Maar kan iedereen meedoen?

Ruimtelijke aspecten beïnvloeden in hoge mate een gevoel van veiligheid en welbevinden. Bij ontwerp en inrichting van speel-, sport- en ontmoetingsplekken zijn het juist de kleine dingen die het verschil maken tussen zelfredzaamheid en afhankelijkheid of zelfs uitsluiting.

Niet elke beperking is een ernstige handicap, maar bij de inrichting van de openbare ruimte moeten we er wel voldoende rekening mee houden. Heel globaal kunnen we beperkingen als volgt indelen:

• motorische beperking
• zintuiglijke beperking
• verstandelijke beperking
• gedragsproblematiek

De grote diversiteit aan beperkingen stelt dus hoge eisen aan de inrichting van speel-, sport- en ontmoetingsplekken.

Voor kinderen met een motorische beperking zijn aspecten als toegankelijkheid, ondergrond, steunpunten, obstakelvrije en speciale speelelementen essentieel. Denk aan rolstoelgebruikers, kinderen met een verhoogde of verlaagde spierspanning e.d.

Voor zintuiglijke beperkingen, zoals visueel, auditief of spraak- en taalproblematiek, zijn licht, geluid, kleur, geur, zichtlijnen, hard/zacht en speciale speelelementen (denk bijvoorbeeld aan blindelings bewegen) belangrijke aandachtspunten. Zintuiglijke beleving is voor deze categorie van het grootste belang, maar dat lukt niet als er sprake is van een kakafonie van beeld en geluid.

Voor de verstandelijk gehandicapte zijn kleur, steunpunten, obstakelvrije ruimtes en speciale speelelementen eveneens belangrijke aandachtspunten voor ontwerp en inrichting. Een overzichtelijk en veilig ogende inrichting draagt bij aan het deelnemen aan spel.

De categorie met gedragsproblemen is wellicht nog lastiger in te passen. Nu de virtualisering in de samenleving zo toeneemt zien we een ernstige toename van gedragsproblemen (bijvoorbeeld ongewenst gedrag voor de betrokkene zelf of zijn/haar omgeving), maar ook ernstigere vormen als ADHD en autisme. Te denken valt aan prikkelarme of juist uitdagende plekken, solo of samenspel enz. Rust leren ervaren en kunnen beleven moet je ook leren, net zoals het wachten op je beurt.